Η Εκπαιδευτική Εκδρομή της Γ' Λυκείου στη Βαρκελώνη

(26-31 Μαρτίου 2008)

 

 

 

Φέτος η Γ΄ τάξη πήγε εκπαιδευτική εκδρομή στη Βαρκελώνη. Αποδέχθηκε την πρόσκληση του σχολείου Salesian ‘Sant Josep’ και με τις κατάλληλες ενέργειες του διευθυντού κ. Κ. Δημογέροντα πραγματοποιήθηκε η εκδρομή στην πρωτεύουσα της Καταλονίας των 56 μαθητών και των 6 καθηγητών τους, των κ.κ. Α. Μαστραπά, Μ. Παπαδάκη, Σ. Χατζηθεοδωρίδη, Μ. Διακάκη, Α. Πιλισσά και Α. Μώρου.

Η προετοιμασία άρχισε εγκαίρως με την συγκέντρωση υλικού για την ιστορία και τον πολιτισμό της Καταλονίας και ειδικότερα για το εκπαιδευτικό της σύστημα. Έτσι την Τετάρτη 26 Μαρτίου 3 το πρωί συγκεντρωθήκαμε στο αεροδρόμιο, εφοδιασμένοι με δώρα για τους Καταλανούς μαθητές και καθηγητές, και αναχωρήσαμε για τη Βαρκελώνη. Από τα παράθυρα του αεροπλάνου παρά τα πυκνά σύννεφα, πήραμε μια πρώτη γεύση της πόλης, που είναι στριμωγμένη ανάμεσα στους ποταμούς Llobregat και Besos, στο σύμπλεγμα των λόφων Collserola και στη θάλασσα.

Περνώντας από τους πρόποδες του λόφου Μontjuic, είδαμε το Νέο Κοιμητήριο και τους υπέροχους εξωτικούς κήπους, ρίξαμε μια πρώτη ματιά στην πόλη και στο λιμάνι της με τα νέα έργα που έγιναν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992, και κατευθυνθήκαμε στο ξενοδοχείο μας στην Costa Brava. Μετά το πρωινό, ξεκινήσαμε την περιήγηση μας στη Παλιά Πόλη της Βαρκελώνης, ένα από τα μεγαλύτερα μεσαιωνικά κέντρα της Ευρώπης. Από το Παλιό Λιμάνι στη Barceloneta περπατήσαμε προς την Placa dAntoni Lopez με το πολύχρωμο μωσαϊκό γλυπτό ‘Το Κεφάλι της Βαρκελώνης’ του Roy Lichtenstein  και το εντυπωσιακό Correos v Telegrafos (κεντρικό ταχυδρομείο). Περιπλανηθήκαμε στα δαιδαλώδη δρομάκια της Γοτθικής Συνοικίας και είδαμε την Casa de la Ciutat (το δημαρχείο), το μεσαιωνικό Palau de la Generalitat (την βουλή της Καταλονίας) και την περίτεχνη πέτρινη γέφυρα της Carrer del Bisbe που χτισμένη σε απομίμηση της Γέφυρας των Στεναγμών της Βενετίας, προκάλεσε πολλά τρυφερά φωτογραφικά στιγμιότυπα!

 

 

Η πρώτη μας επίσκεψη ήταν στο Μουσείο Ιστορίας της Πόλης, στο Palau Reial, το αυτοκρατορικό ανάκτορο-οικία των κόμητων της Βαρκελώνης. Ο αρχαιολογικός χώρος της Placα del Rei καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα της ρωμαϊκής Βαρκελώνης. Στα υπόγεια ρωμαϊκά ερείπια, είδαμε δρόμους και πλατείες της παλιάς πόλης, σπίτια με μωσαϊκά, καθώς και εργαστήρια βαφής υφασμάτων, διατήρησης ψαριών και παρασκευής σάλτσας ψαριών (garum) και κρασιού. Η επίσκεψη μας τέλειωσε στo Salo del Tinell, μια τεράστια αίθουσα με ημικυκλικές αψίδες, όπου ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα δέχθηκαν τον Κολόμβο μετά την επιστροφή του από την Αμερική. Εδώ επίσης συνεδρίαζε η Ιερά Εξέταση. Σε μια εσοχή του ρωμαϊκού τείχους θαυμάσαμε και το βασιλικό παρεκκλήσι της Santa Agatha με τέμπλο του 1466.

Στη συνέχεια είδαμε τον επιβλητικό Καθεδρικό Ναό της πόλης και τον παραλιακό καθεδρικό Santa Maria del Mar, χαρακτηριστικά δείγματα του καταλανικού γοτθικού ρυθμού. Περιπλανηθήκαμε στην ατμοσφαιρική συνοικία Born με τις επαύλεις του 14ου αιώνα και εντοπίσαμε το καφέ ‘Els Quatre Gats’, τόπο συνάντησης πολλών καλλιτεχνών και διανοουμένων της Βαρκελώνης στα τέλη του 19ου αιώνα. Εδώ ο Ρicasso εξέθεσε για πρώτη φορά τα έργα του, ζωγράφισε τους τοίχους και φιλοτέχνησε το διάσημο μενού. Στο Μουσείο Ρicasso που ακολούθησε, είδαμε πρώιμα έργα του ζωγράφου, όπως ιμπρεσσιονιστικά τοπία, θαλασσογραφίες, σχέδια και πίνακες με σκηνές δρόμου. Προσέξαμε το έντονα ακαδημαϊκό ‘Επιστήμη και Φιλευσπλαχνία’ και τη ‘Μακιγιαρισμένη γυναίκα’ με εξπρεσσιονιστικές επιρροές τόσο στην εκφραστικότητα του προσώπου της μορφινομανούς όσο και των χρωμάτων. Μας γοήτευσε το θλιμμένο και βαθύ μπλε χρώμα στα συγκινητικά ‘Η Τραγωδία’ και ‘Ο Τρελός’ με τις εξαθλιωμένες και ανυπεράσπιστες μορφές και θαυμάσαμε την πανέμορφη ‘Κυρία Canalsμέσα σε  γλυκούς τόνους του ουράνιου τόξου. Είδαμε όμως και έργα της κυβιστικής περιόδου του ζωγράφου, έργα των τελευταίων χρόνων του, καθώς επίσης και μια υπέροχη συλλογή κεραμικών.

 

 

‘Μπορεί η επαφή μου με τις εικαστικές τέχνες να είναι μικρή, όμως η επίσκεψη στο μουσείο του Ρicasso μου έδωσε την ευκαιρία να εκτιμήσω το μεγαλείο της πνευματικής του διάνοιας και καλλιτεχνικής έκφρασης. Να γνωρίσω τον ζωγράφο που επινόησε τον κυβισμό, τον καινοτόμο και σε συνεχή ανανέωση καλλιτέχνη. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε η σειρά των 58 πινάκων του‘Las Meninas’, όπου ο Ρicasso αναλύει και επανερμηνεύει το κορυφαίο έργο του Velazquez μέσω της σύγχρονης εικαστικής γλώσσας.’.  Ευτυχία Κουκουράκη, Γ2

Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο όταν είχε αρχίσει να βραδιάζει πια, τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτια μας και πήγαμε για δείπνο. Το υπόλοιπο βράδυ αρκεστήκαμε στην εξερεύνηση των χώρων του ξενοδοχείου, ενώ εικόνες μαγικές από τη μεσαιωνική Βαρκελώνη με τον λαβύρινθο των στενών σοκακιών και των πανέμορφων κτιρίων της και από την ατέρμονη ξύλινη προβλήτα στη Barceloneta με τις καμπυλωτές επιφάνειες που σου έδιναν την αίσθηση ότι περπατάς πάνω στα κύματα, μας συνόδευαν μέχρι να μας πάρει ο ύπνος. 

 

 

Την επόμενη ημέρα μετά το πρωινό αναχωρήσαμε για το σχολείο Salesian Sant Josep’. Μας υποδέχθηκαν ο διευθυντής Xavi Moya και ο συντονιστής του Batxillerat Joan Acero. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Καταλονία περιλαμβάνει την Υποχρεωτική Εκπαίδευση (από 12 έως 16 ετών) και την Μη-Υποχρεωτική Εκπαίδευση (από 17 έως 18 ετών) που περιλαμβάνει το Batxillerat και το Μεσαίο Επίπεδο Τεχνικής Κατάρτισης. Το Batxillerat απευθύνεται κυρίως στους μαθητές που θα ακολουθήσουν πανεπιστημιακές σπουδές. Με την περάτωση των σπουδών μπορεί κάποιος εναλλακτικά να ακολουθήσει το Ανώτερο Επίπεδο Τεχνικής Κατάρτισης. Το αναλυτικό πρόγραμμα του Batxillerat στο Sant Josep περιλαμβάνει τα μαθήματα κορμού και τα μαθήματα των κατευθύνσεων που καθορίζονται από τους 4 κλάδους επιλογής: Τεχνολογία, Φυσικές Επιστήμες και Επιστήμες Υγείας, Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες, Τέχνες.

 

 

Το Batxillerat είχε ετοιμάσει εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες για τους μαθητές των δύο χωρών. Οδηγηθήκαμε λοιπόν στο αμφιθέατρο, όπου μας καλωσόρισαν με έναν πολύ ευγενικό λόγο για την Ελλάδα και εμείς ανταποδώσαμε στα ισπανικά διά στόματος Νάντιας Μαλακατέ. Στη συνέχεια οι μαθητές χωρίσθηκαν σε μεικτές ομάδες Καταλανών και Ελλήνων και κατευθύνθηκαν στις αίθουσες διδασκαλίας για να συζητήσουν πολιτιστικά και εκπαιδευτικά θέματα των δύο χωρών.       

Και για τους καθηγητές όμως είχαν ετοιμάσει πρόγραμμα. Επισκεφθήκαμε τα εργαστήρια χημείας και φυσικής, τάξεις διδασκαλίας μαθηματικών και τάξεις μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες. Ενημερωθήκαμε για θέματα διδακτικής και τρόπου εισαγωγής των αποφοίτων στα πανεπιστήμια και ξεναγηθήκαμε σε όλους τους χώρους του σχολικού συγκροτήματος από το νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο και τις αθλητικές εγκαταστάσεις. Όταν οι ομάδες τέλειωσαν τις εργασίες τους, επιστρέψαμε στο αμφιθέατρο, όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα των συζητήσεων τους. Οι μαθητές αφηγήθηκαν τις εντυπώσεις που αποκόμισαν με ιδιαίτερα γλαφυρό και άμεσο τρόπο προκαλώντας έτσι γενική ευφορία στο αμφιθέατρο.

‘Στις ομάδες εργασίας συζητήσαμε θέματα ιστορίας και πολιτισμού των δύο χωρών με ιδιαίτερη έμφαση σε σημερινούς προβληματισμούς (πχ η ονομασία των Σκοπίων).Ενημερωθήκαμε για την ιδιομορφία της γλώσσας –διδάσκονται στα καταλανικά ενώ μαθαίνουν τα ισπανικά (καστιλλιάνικα) ως ξένη γλώσσα. Συγκρίναμε τα εκπαιδευτικά συστήματα των δύο χωρών, μάθαμε τον τρόπο εισαγωγής στα πανεπιστήμια (με τις εξετάσεις Selectividad που διαφέρουν πολύ από περιοχή σε περιοχή), και μας εντυπωσίασε το γεγονός ότι δεν έχουν φροντιστήρια. Αναφερθήκαμε βέβαια και σε άλλα θέματα που απασχολούν τους νέους της ηλικίας μας, όπως στον τρόπο διασκέδασης, στις μουσικές προτιμήσεις τους, κτλπ’. Μυρτώ Γαβαλά - Ελεάνα Ανδρίτσου, Γ1

Στο τέλος της παρουσίασης, ένας μαθητής του Batxillerat μίλησε στα καταλανικά, ο δικός μας Κωνσταντίνος  Σταθουλόπουλος στα ελληνικά, για να πάρουμε αντιστοίχως γεύσεις των ντοπιολαλιών! Τους ευχαριστήσαμε, ανταποδώσαμε την πρόσκληση για το σχολείο των Αναβρύτων και με τα δώρα της Καταλανικής γης (κρασιά και λάδι) αποχωρήσαμε με τις καλύτερες εντυπώσεις για την άψογη διοργάνωση της επίσκεψης και τη ζεστή φιλοξενία τους    

 

 

 

 

 

Η μέρα όμως είχε και άλλες συναρπαστικές εμπειρίες. Ο επόμενος σταθμός του ταξιδιού μας, το Camp Nou, το μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό γήπεδο της Ευρώπης και έδρα της διάσημης ομάδας της πόλης, Barcelona. Ακόμα και οι μη φανατικοί του ποδοσφαίρου δεν μπόρεσαν να μη θαυμάσουν το στάδιο χωρητικότητας 120.000 θεατών. Επισκεφθήκαμε τους εσωτερικούς χώρους από την αίθουσα των τρόπαιων και των συνεντεύξεων μέχρι τα αποδυτήρια (όπου εντοπίσαμε  και τη θέση του νεαρού ανερχόμενου παίκτη Bojan Krkic!). Ανεβήκαμε σε όλα τα διαζώματα του γηπέδου και βγήκαμε άπειρες φωτογραφίες στις κερκίδες. Βεβαίως δεν παραλείψαμε να επισκεφθούμε το Μουσείο του Ποδοσφαιρικού Ομίλου, όπου είδαμε τα αναρίθμητα κύπελλα της ομάδας, φωτογραφίες και videos από την  ιστορία της, πίνακες και γλυπτά διάσημων ποδοσφαιριστών.

Η τελευταία στάση της ημέρας ήταν στην προκυμαία στο Παλιό Λιμάνι. Θαυμάσαμε τα πολυτελή σκάφη της μαρίνας, την καινούργια κρεμαστή γέφυρα που συνδέει την κεντρική λεωφόρο Rambla με το Mοll dEspanya, κάναμε βόλτες στο γυάλινο εμπορικό κέντρο Maremagnum με τα κομψά καταστήματα, δοκιμάσαμε τα καταλανικά γλυκά coques και νωρίς το βράδυ επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο.

Δειπνήσαμε, ξεκουραστήκαμε και ετοιμαστήκαμε να πάρουμε μια γεύση της Βαρκελωνέζικης νυχτερινής κίνησης (la movida). Διασχίσαμε την κεντρική λεωφόρο Passeig de Gracia της περιοχής Eixample, όπου ο ιδιοφυής πολιτικός μηχανικός Ildefons Cerdá ανέτρεψε την ισπανική πολεοδομική παράδοση με ένα γεωμετρικό πλέγμα δρόμων παράλληλων της προκυμαίας. Μας εντυπωσίασαν τα συμμετρικά οικοδομικά τετράγωνα της περιοχής καθώς και τα ευφάνταστα κτίρια των αρχιτεκτόνων του μοντερνισμού, όπως η μαγευτικά φωτισμένη Casa Battló του Gaudi με τη χαρακτηριστική πρόσοψη των καμπύλων τοίχων και την πολύχρωμη επίστεψη από κεραμίδια σαν σπονδυλική στήλη ερπετού. Αργά το βράδυ μας βρήκε σε κάποιο club για χορό όπου εντρυφήσαμε σε όλα τα ισπανικά hits και υιοθετήσαμε το τραγούδι-σύμβολο όλης της εκδρομής ‘Ni una sola Palabra

 

 

 

 

 

Την τρίτη μέρα είχαμε ‘σκληρό’ πρόγραμμα: επίσκεψη στο λόφο Montjuic με τα μνημειώδη κτίρια και τα σημαντικότερα μουσεία της πόλης. Ο λόφος έχει υποστεί δύο σημαντικές αναμορφώσεις, την πρώτη για τη Διεθνή Έκθεση του 1929 και τη δεύτερη για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992. Πρώτα κατευθυνθήκαμε στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Καταλονίας (ΜΝΑC), ένα από τα πιο αξιόλογα μουσεία μεσαιωνικής τέχνης στον κόσμο, που στεγάζεται στο επιβλητικό Palau Nacional. Από τις βεράντες του απολαύσαμε την εκπληκτική θέα προς τους δύο βενετσιάνικους πύργους-καμπαναριά, πολλούς μικρούς καταρράκτες και αγάλματα, και το Μαγικό Σιντριβάνι. Η πρώτη ξενάγηση ήταν στη Γοτθική Συλλογή  με πίνακες και γλυπτά από Άγιες Τράπεζες. Είδαμε έργα σημαντικών Καταλανών ζωγράφων όπως των Jaume Huguet, Jaume Cascalls και Lluis Dalmau. Η δεύτερη ξενάγηση ήταν στη Ρομανική Συλλογή, μια από τις καλύτερες συλλογές ρομανικής τέχνης στον κόσμο. Είδαμε πέτρινα γλυπτά, ξυλόγλυπτα και μια σειρά από πανέμορφες τοιχογραφίες του 11ου και 12ου αιώνα από τους ναούς Sant Climent de Taüll  και Santa Mariade Taüll της επαρχίας της Lleida. Και στις δύο συλλογές είχαμε την τύχη της εξαιρετικής ξενάγησης του κ. Μαστραπά που με γνώση και ακρίβεια ιστορικού τέχνης μας περιέγραφε με κάθε λεπτομέρεια τα εκθέματα του μουσείου. Έτσι, μάθαμε τα χαρακτηριστικά της καταλανικής γοτθικής τέχνης, την διαδικασία της επιχρύσωσης των φωτοστέφανων, τα ενδύματα με την πλούσια πτυχολογία και τα χρυσά φόντα.. Ακούσαμε ότι οι εξαιρετικές ρομανικές τοιχογραφίες αφαιρέθηκαν από τοίχους εκκλησιών σε πολλές περιοχές της Καταλονίας και ανακατασκευάστηκαν με ακρίβεια στις αψίδες σαν να βρίσκονται ακόμα στις αρχικές τους θέσεις. Στο τέλος της επίσκεψης, οι πιο τυχεροί από μας κατάφεραν να εντοπίσουν στις συλλογές του Μπαρόκ και της Αναγέννησης  και πίνακες του Ελ Γκρέκο.

Ακολούθησε η επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Είδαμε κάποια από τα σημαντικότερα αντικείμενα ανασκαφών ιστορικών περιοχών της Καταλονίας, ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως είχανε για μας τα ευρήματα της ελληνορωμαϊκής πόλης Empúries. Έλληνες έμποροι, οι Φωκαείς, ίδρυσαν γύρω στο 600 πχ στην περιοχή Embordá το πρώτο εμπορικό κέντρο, το Εμπόριον. Η αρχαία πόλη-λιμάνι γνώρισε πολύ μεγάλη ακμή λόγω της ιδιαίτερα σημαντικής θέσης της -ήταν η πρόσβαση για την Ιβηρική χερσόνησο στην κλασσική εποχή-, έκοψε δικά της νομίσματα και θα μπορούσε να συγκαταλεχθεί ανάμεσα στις μεγάλες εμπορικές πόλεις. Τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής, κεραμικά και αγγεία όλων των ελληνικών ρυθμών, αρχιτεκτονικά μέλη, μωσαϊκά, πήλινα και χάλκινα εδώλια, νομίσματα και το μεγάλο μαρμάρινο άγαλμα του Ασκληπιού, περιγράφηκαν εκτενώς από τον κ. Μαστραπά.

Νωρίς το απόγευμα φθάσαμε στο Poble Espanyol, το ισπανικό χωριό των 117 σπιτιών με αρχιτεκτονικά στυλ από όλες τις περιοχές της Ισπανίας. Σχέδιο του αρχιτέκτονα Cadalfalch, αυτό το πείραμα χαρτογράφησης της ισπανικής αρχιτεκτονικής μέσα από αντίγραφα κτιρίων, δρόμων και πλατειών μας μάγεψε. Θαυμάσαμε κατάλευκα Σεβιλλιάνικα κτίσματα, την κεντρική Ανδαλουσιανή πλατεία, επαύλεις της Μαγιόρκα, γρανιτένιες προσόψεις της Γαλικίας και τον πύργο της Σαραγόσα. Αποκαμωμένοι, καθίσαμε για φαγητό επιλέγοντας από τις τοπικές σπεσιαλιτέ pa amp tomaquet, fuet και xorico (και οι πιο τολμηροί, paella valenciana!). Στη συνέχεια γνωρίσαμε την άλλη διάσταση του χωριού ως κέντρου χειροτεχνίας με  παραδοσιακά είδη από όλη την Ισπανία και Μαγιόρκα.

Η τελευταία επίσκεψη στο πάρκο Montjuic ήταν στο Ίδρυμα Joan Miro που φιλοξενεί μια από τις πληρέστερες συλλογές έργων του ζωγράφου. Σ’ ένα μοντέρνο κτίριο με κατάλευκες αίθουσες και μεγάλα παράθυρα, είδαμε τα πρώτα του έργα με τα αλλοιωμένα χρώματα μέχρι τις δημιουργίες της αυθόρμητης κίνησης. Μας άρεσε η πολύχρωμη ταπισερί στην είσοδο του μουσείου, η σειρά των Αστερισμών (με τα πουλιά, τα άστρα και τα υπόλοιπα φανταστικά πλάσματα σε ελεύθερη ροή εικόνων), τα γλυπτά των υπαίθριων χώρων και οι χαριτωμένες κατασκευές στην ταράτσα  Ακολούθησε εκτενής σχολιασμός των έργων του Miro και ασκήθηκε σκληρή κριτική στην ‘παιδικότητα’, ‘ελαφρότητα’ και επιδεικτική ‘ευκολία’ της ζωγραφικής του, όπου κατακρεουργήθηκε το τρίπτυχο έργο των 3 μαύρων γραμμών σε λευκό φόντο (και όχι μόνο) του ζωγράφου!

Βράδυ πια επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο και πήγαμε για δείπνο. Στη συνέχεια θαυμάσαμε τα σμήνη των καταλανικών ΚΑΠΗ, που είχαν κατακλύσει το ξενοδοχείο για διακοπές, να επιδίδονται σε επιδέξιες χορευτικές φιγούρες, επισκεφθήκαμε τους υπόλοιπους ψυχαγωγικούς χώρους, και (ελπίζω να) πήγαμε για ύπνο.  

 

 

 

 

Η επόμενη μέρα της εκδρομής ήταν αφιερωμένη στην περιοχή Eixample, την κατ’ εξοχήν συνοικία-σύμβολο του μοντερνισμού και στoν διασημότερο εκπρόσωπο του, Antonio Gaudi. Στα τέλη του 19ου αιώνα η Βαρκελώνη βίωσε την καλλιτεχνική έκρηξη  ενός νέου στυλ στην τέχνη και αρχιτεκτονική, του μοντερνισμού, που αποτελούσε παραλλαγή του art-nouveau. Κύριοι εκφραστές του ήταν ο Puig I Cadalfalch, ο Lluis Domenech I Μontaner, κυρίως όμως ο Antonio Gaudi I Kornet. Η πρώτη μας επίσκεψη ήταν στο Parc Gúell, το πάρκο των θαυμάτων, μια πόλη-κήπο που αγάπησε ιδιαίτερα ο βιομήχανος Eusebi Gúell, κύριος χρηματοδότης του Gaudi. Οι εικόνες που αντικρίσαμε ήταν μαγευτικές: Στην κύρια είσοδο του πάρκου δύο περίπτερα βγαλμένα από παιδικό παραμύθι με φουγάρα σε σχήμα μανιταριού, πολύχρωμα κεραμωτά στις προσόψεις και ένας πύργος με σταυρό σε 4 άξονες. Μια σαλαμάνδρα-κρήνη με πολύχρωμα κεραμικά θραύσματα φρουρεί μια διπλή σκάλα που οδηγεί στην κεντρική πλατεία. Ένα δάσος από κολόνες υποστηρίζει την πλατεία με περίτεχνα  ψηφιδωτά υποστυλώματα. Ένα κυματιστό μπαλκόνι-παγκάκι με πανέμορφα ψηφιδωτά και σπασμένα πλακάκια ελίσσεται σαν τεράστιο φίδι κατά μήκος της πλατείας.

 

 

Περπατήσαμε σε οδογέφυρες από φυσική πέτρα, σε πυκνά δάση από φοίνικες και πεύκα, απολαύσαμε μια  πανοραμική θέα στη πόλη από την πλατεία, και είδαμε την ‘Casa Museu Gaudi’, το σπίτι όπου έζησε ο Gaudi πριν μετακομίσει στη Sagrada Familia. Αφήνοντας το πάρκο Gúell, σκεφτόμασταν ότι εδώ αποκρυπτογραφείται με τον καλύτερο τρόπο η καλλιτεχνική πολυπλοκότητα του Gaudi, εδώ συναντά κανείς όλα τα χαρακτηριστικά του έργου του: μορφολογική ελευθερία, οργανική ενότητα, και πληθωρικότητα χρωμάτων και υφής υλικών.

‘Η αρχιτεκτονική και γλυπτική της Ισπανίας ταυτίζεται απόλυτα με το πάρκο Gúell. Ψηφιδωτά έβλεπες όπου έπεφτε το βλέμμα σου, ακόμα και στα πεζούλια. Φοίνικες να κοσμούν την είσοδο και όλο το πάρκο και τα δύο σπιτάκια στην είσοδο να συμπληρώνουν το μαγευτικό τοπίο! Ένα τοπίο που πίστευες ότι έχει ξεπηδήσει από τα παραμύθια και από την νεραϊδοχώρα. Ένα τοπίο που έχει μείνει για πάντα τυπωμένο στο μυαλό όλων!’  Νάγια Μπεχράκη, Γ3

Ακολούθησε η επίσκεψη στο Ναό της Αγίας Οικογένειας, Sagrada Familia, το σημαντικότερο έργο του Gaudi, και θρησκευτικό σύμβολο της καταλανικής αναγέννησης στη Βαρκελώνη. Η οικοδόμηση του ναού ήταν έργο ζωής για τον Gaudi, που έζησε σ’ αυτόν τον χώρο επί 16 έτη ως ερημίτης και ενταφιάστηκε στην κρύπτη του. Το όραμα του ήταν να φτιάξει 3 προσόψεις που θα αντιπροσώπευαν την Γέννηση, τα Πάθη και την Ανάσταση του Χριστού, και 18 πύργους, έμεινε όμως ημιτελές μετά τον θανάσιμο τραυματισμό του από τραμ Την εποχή του θανάτου του είχε περατωθεί μόνο η πρόσοψη της Γέννησης, ένας πύργος και η κρύπτη. Πρώτα είδαμε την Πρόσοψη της Γέννησης με τις τρεις πόρτες -σύμβολα της πίστης, της ελπίδας και της φιλανθρωπίας- και πλήθος συμβολικών στοιχείων εμπνευσμένα από τη φύση όπως το δένδρο με τα λευκά περιστέρια. Σε αντίθεση, η Πρόσοψη των Παθών, έργο του Josep Maria Soubirachs, μας φάνηκε πιο απαισιόδοξη και μελαγχολική με τις γωνιώδεις και τρομακτικές ανάγλυφες μορφές.

Το αφιέρωμα στον Gaudi συνεχίστηκε με την επίσκεψη στην Casa Milá, το πιο αμφιλεγόμενο κτίριο διαμερισμάτων, που κατασκεύασε ο αρχιτέκτονας για τον βιομήχανο Pere Milá. Το γιγαντιαίο γλυπτό οικοδόμημα, πιο γνωστό ως La Pedrera -λατομείο- λόγω της ανώμαλης, τραχιάς πρόσοψης από γκρίζα πέτρα, δείχνει την ιδιοφυία του ως μηχανικού αφού οι 7 όροφοι του είναι κτισμένοι αποκλειστικά πάνω σε κολόνες και αψίδες. Ο στόχος του ήταν μια κατασκευή σχεδιασμένη να στέκεται από μόνη της χωρίς εσωτερικά υποστηρίγματα και εξωτερικές αντηρίδες, έτσι ‘όπως στέκεται ένα δένδρο’. Αφού θαυμάσαμε την επιβλητική κυματοειδή πρόσοψη του κτιρίου, τις περίτεχνες σιδεριές στα μπαλκόνια δίπλα στους κυματιστούς λευκούς τοίχους από γυμνή πέτρα, και την οβάλ αυλή με τους επικλινείς τοίχους, αρχίσαμε να ανεβαίνουμε τις ατελείωτες σκάλες μέχρι τον 4ο όροφο. Εδώ ένα διαμέρισμα κατάλληλα διαμορφωμένο και διακοσμημένο με έπιπλα εποχής μας άνοιξε ένα παράθυρο στη ζωή μιας bourgeois οικογενείας της Βαρκελώνης στις αρχές του 20ου αιώνα. Προχωρώντας στη σοφίτα με τις 270 καμπυλοειδείς αψίδες διαφορετικών υψών που στηρίζουν την οροφή, πήραμε μια γεύση της φιλοσοφίας και αρχιτεκτονικής μεθοδολογίας του Gaudi μέσα από μια έκθεση μοντέλων, σχεδίων και μακετών.

Τέλος ανεβήκαμε στην ταράτσα όπου οι αρχιτεκτονικές κατασκευές του Gaudi μας άφησαν κυριολεκτικά άφωνους!! Ένας κήπος γλυπτών από καμπύλες φόρμες: Πύργοι εξαερισμού, καμινάδες και αέρινες σκάλες με κυματιστά κιγκλιδώματα σε αρμονική συνύπαρξη με την κυματιστή πρόσοψη του κτιρίου. Οι σκεπές της Pedrera ήταν ονειρικές, γεμάτες εκπλήξεις, ψυχεδελικά τοπία όπου τα γλυπτά της αφηρημένης τέχνης μετατρέπονταν σε φυσικές μορφές. Μας παρέσυραν με τον συμβολικό δυναμισμό τους σε άλλες υπερβατικές διαστάσεις απόλυτης θεατρικότητας όπου οι καμινάδες και τα στόμια των αεραγωγών μεταμορφώνονταν σε στρατιώτες επιστημονικής φαντασίας που μοναχικοί ή συγκεντρωμένοι σε ομάδες στέκονταν αυστηροί και ακίνητοι.

‘Μία από τις καλύτερες αρχιτεκτονικές εμπειρίες είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε στη Βαρκελώνη. Μπορεί να μην ήταν όλοι λάτρεις της τέχνης αυτής, αναμφίβολα όμως όλοι θαύμασαν το ταλέντο της διαχρονικής αυτής φυσιογνωμίας -του Gaudi. Οι γλυπτές φόρμες στην ταράτσα, η εμμονή με τις παραβολικές αψίδες, οι fer forge διακοσμήσεις στα μπαλκόνια της κυματιστής πρόσοψης που θύμιζαν φύκια, όλα μαρτυρούν έναν εμπνευσμένο αρχιτέκτονα.’  Σοφία Καναβού, Γ2

Αφήνοντας τον Gaudi και την πολύπλοκη γεωμετρικότητα των οικοδομημάτων του τόσο σύμφωνη με την αρχιτεκτονική τους δομή, διασχίσαμε την Passeig de Grucia προσπερνώντας τις κομψές δημιουργίες των Chanel, Armani, Gucci, Hermes, Herrera και Loewe και καταλήξαμε σε ένα υπέροχο tapas bistro με καταλανικά μεζεδάκια και εξαιρετικά εύγεστο cava (καταλανική σαμπάνια). Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε προς την Placa de Catalunya, το όριο ανάμεσα στην παλιά και στη νέα πόλη, και περπατήσαμε στη διασημότερη λεωφόρο της Βαρκελώνης, La Rambla. Εκατέρωθεν αυτού του δεντροφυτεμένου πεζόδρομου του 18ου αιώνα, είδαμε πολλά μοντερνιστικά κτίρια και την όπερα ‘Gran Teatre del Liceu’ της πόλης. Στο τέρμα της Rambla αντικρίσαμε το Μνημείο του Κολόμβου, όπου από την κορυφή μίας στήλης ύψους 60 μέτρων ο Κολόμβος ατενίζει τη θάλασσα

Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο πλημμυρισμένοι από χρώματα και εικόνες, δειπνήσαμε και ετοιμαστήκαμε για τη δεύτερη βραδινή μας εξόρμηση στη. Βαρκελώνη. Προορισμός μας αυτή τη φορά το Maremagnum στο Παλιό Λιμάνι όπου οι μαθητές μας είχαν κανονίσει συνάντηση στην ομώνυμη ντίσκο με τους μαθητές του Batxillerat για ανάλογες πολιτιστικές ανταλλαγές. Η βραδιά κύλησε με ανεξάντλητο δυναμισμό, αντοχή και συνάφεια!   

 

 

 

 

Η προτελευταία ημέρα της εκδρομής, περιελάμβανε εξερεύνηση της Καταλονίας. Πρωινό Κυριακής λοιπόν  (με προβληματική την έγερση λόγω και της αλλαγής της ώρας!) ξεκινήσαμε για την εκδρομή μας. Αρχικός προορισμός η τοποθεσία Empùries, από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Καταλονίας, με τα ερείπια της ελληνορωμαϊκής πόλης. Εδώ, δίπλα στη θάλασσα, χτίσθηκαν μεταξύ του 7ου και 3ου αιώνα π.χ. η Παλαιά  και η Νέα Πόλη από τους Έλληνες εμπόρους, καθώς .και η Ρωμαϊκή Πόλη που ίδρυσαν οι Ρωμαίοι το 49 π.χ. Περιηγηθήκαμε στους χώρους όπου η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τους ναούς του Ασκληπιού και του Σαράπιδος, μια μεταλλουργική βιοτεχνία, μια οικία με αίθριο και μια με περιστύλιο, μια μικρή  Αγορά και μια Στοά, μια βασιλική παλαιοχριστιανική και ένα μωσαϊκό δάπεδο με ελληνική επιγραφή. Οι περιγραφές του κ Μαστραπά βοήθησαν την περιήγηση μας στα ερείπια της Νέας Πόλης όπως και την επίσκεψη μας στο Μουσείο. Εδώ είδαμε αρκετά ευρήματα των ανασκαφών καθώς και τη Σάλα Ασκληπιού με την υποβλητική θεατρική παρουσίαση των αρχαιολογικών ευρημάτων και ιδιαίτερα του (αντιγράφου του) αγάλματος του Ασκληπιού.

Επόμενος σταθμός στην Καταλανική ύπαιθρο, η γενέτειρα του Salvador Dalí, Figueres, και το Teatre Museu Dalí, που ο ίδιος ίδρυσε το 1974 στα ερείπια που άφησε ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος στο δημοτικό θέατρο της πόλης. Θαυμάζοντας τον βυζαντινό θόλο στην κορυφή του δημοτικού θεάτρου, ο Dalí αποφάσισε να κατασκευάσει το μουσείο που οραματιζόταν εδώ στην περιοχή Embordá που τόσο αγάπησε, ένα μουσείο που δεν μπορεί να κατανοηθεί χωρίς τη σχέση του με τη μεσογειακή αυτή περιοχή και τις απόκρημνες ακτές της: ‘Ήρθα στον κόσμο’, αφηγείται, ‘ένα μακρινό πρωινό στην καρδιά της άνοιξης, πριν από πολλά χρόνια,  ένα πρωινό όπως τότε που οι Έλληνες και οι Φοίνικες αποβιβάστηκαν στους κόλπους του Rosas και του Empùries για να στρώσουν το στρώμα του πολιτισμού’. Σχεδιάζοντας ο ίδιος και την παραμικρή λεπτομέρεια του κτιρίου, το καθιστά έργο τέχνης αυτό καθ αυτό, ένα μουσειογραφικό μοντέλο της δημιουργικότητας του, που καλύπτει όλα τα στάδια της τέχνης του από τον ιμπρεσσιονισμό, φουτουρισμό και κυβισμό μέχρι τον σουρρεαλισμό και την μυστικιστική περίοδο.

Η πρώτη επαφή μας με το Dalinian σύμπαν, ο Πύργος Galatea, όπου οι προσόψεις διακοσμούνται με ανάγλυφα καρβέλια ψωμιού, γιγαντιαία αυγά και art deco επιχρυσωμένες φιγούρες.. Στην Πλατεία Gala-Dalí, μπροστά στην είσοδο του μουσείου, ένα γλυπτό προς τιμήν του Newton, το μνημείο του Καταλανού φιλόσοφου Francesc Pujols, ένας στρατιώτης με ένα καρβέλι ψωμί στο κεφάλι, και ένας δύτης με στολή, σύμβολο της βουτιάς στο υποσυνείδητο, μας εισάγουν σταδιακά στον κόσμο των εμμονών και των ονείρων του Dalí. Στην κεντρική αυλή-αίθριο μας περιμένει το ‘Βροχερό Ταξί’, το μεγαλύτερο σουρρεαλιστικό αντικείμενο στον κόσμο: Κάθετη κατασκευή με μια  Cadillac στο κέντρο, στο καπό της το μπρούτζινο άγαλμα της Queen Esther, που τραβά με τα σαγόνια της την ‘Κολόνα του Τραϊανού’ φτιαγμένη από ελαστικά αυτοκινήτου, μαζί με τη βάρκα της Gala και μια μαύρη ομπρέλα. Στο εσωτερικό της Cadillac, ένα σύνθετο σύστημα σωλήνων πυροδοτεί περιοδική βροχή προς ικανοποίηση των σαλιγκαριών Βουργουνδίας που συντροφεύουν ένα ζευγάρι κούκλες και τον σοφέρ. Ακολουθώντας τις ράμπες, φθάνουμε σε έναν αληθινά εντυπωσιακό χώρο, τη σκηνή του παλιού θεάτρου, όπου κυριαρχεί το τεράστιο πανό που σχεδίασε ο  Dali για το μπαλέτο ΄Λαβύρινθος’ και η ‘διπλή εικόνα’ ‘Η Gala Γυμνή Ατενίζει τη Μεσόγειο, που σε 18 μέτρα γίνεται το Πορτραίτο του Προέδρου Lincoln, πρώτο δείγμα χρήσης της ψηφιακής εικόνας στη ζωγραφική. Πάνω σε μια Αγία Τράπεζα και μπροστά σε έναν καθρέφτη, τοChrist Twisted’, ένα κέρινο γλυπτό του Χριστού, φόρος τιμής στον Gaudi. Στον απέναντι τοίχο, δυο τεράστια χέρια κρατούν ένα λευκό σεντόνι και πιο κάτω  γιγαντιαίες φιγούρες –αναφορά στην Καπέλα Σιξτίνα του Μιχαήλ Αγγέλου.

Η κατάδυση μας σ’ αυτή τη ‘Σπηλιά του [Dli Μπαμπά’ συνεχίζεται  Στην Αίθουσα των Θησαυρών, θαυμάζουμε την ‘Ατομική Λήδα’, που απεικονίζει την Gala ως μυθική Λήδα με τον Δία-κύκνο. Παθιασμένος με τη ‘Θεία Αναλογία’ του αναγεννησιακού μαθηματικού Luca Paccioli, ο Dali έκανε πολύπλοκους υπολογισμούς για να οδηγηθεί τελικά στη μαθηματική διάταξη του πίνακα. Στο Fishmongers Hall, μειδιούμε με  τον αυτοσαρκασμό του ‘Μαλακή Αυτοπροσωπογραφία με Τηγανιτό Bacon, εξασκούμε τις αντιληπτικές μας ικανότητες για να δούμε  το πορτραίτο του Velasquez και μια γυναικεία φιγούρα που διαβάζει ένα γράμμα στη ‘διπλή εικόνα’ ‘Η εικόνα εξαφανίζεται’ και θαυμάζουμε δυο στερεοσκοπικά έργα του, βασισμένα στη δομή του DNA και σε δύο κλασσικά έργα του Ραφαήλ. Στον λιτό χώρο της Κρύπτης, βλέπουμε τον τάφο του Dali, ακριβώς κάτω από τον θόλο.

Στο Δωμάτιο της Mae West στον πρώτο όροφο, ο Dali υλοποιεί την ιδέα εκφραζόμενη στον τίτλο του έργου του ‘Το πρόσωπο της Mae West δυνάμενο να χρησιμοποιηθεί και ως σουρρεαλιστικό διαμέρισμα’. Στον ίδιο χώρο, το γλυπτό ‘Ωτορινολογικό κεφάλι της Αφροδίτης’ μπερδεύει τις αισθήσεις μας, αφού η μύτη και το αυτί της Αφροδίτης έχουν εναλλάξει θέσεις. Στον δεύτερο όροφο, το στόμα ενός ανθρωπομορφικού προσώπου είναι η είσοδος της αίθουσας με έργα του Antoni Pichot. Η ανάβαση μέχρι τον τρίτο όροφο μας αποζημιώνει με το Masterpieces Room με κομμάτια της ιδιωτικής συλλογής του Dalí. Ανάμεσα τους ο ‘Άγιος Παύλος’ του Ελ Γκρέκο, πίνακες του Ernest Meissonier και η περίφημη ‘Θήκη Βαλίτσας’ του Marchel Duchamp με ντανταιστικές αναπαραγωγές γνωστών έργων τέχνης,. Στην άλλη πτέρυγα του πρώτου ορόφου, το Παλάτι του Ανέμου με το ομώνυμο φρέσκο στο ταβάνι, έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού εδώ εξέθεσε πρώτη φορά τα έργα του ο Dalí σε ηλικία 14 ετών. Σταματάμε μπροστά στη ‘Γαλάτεια  των Σφαιρών’, αντιπροσωπευτικό έργο της περιόδου του ‘πυρηνικού μυστικισμού’ με την αναπαράσταση μορφών που εκρήγνυνται και αποσυντίθενται σε άπειρα σωματίδια. Στην αίθουσα Η Ποίηση της Αμερικής μας εντυπωσιάζει ο ομώνυμος πίνακας με δύο Αμερικάνους ποδοσφαιριστές και ένα μπουκάλι coca cola ανάμεσα τους, ενώ στην Αίθουσα των Οπτικών Παιχνιδιών, το ‘Πενήντα αφηρημένοι πίνακες που σε απόσταση 2 γυάρδων μετατρέπονται σε 3 Λένιν μασκαρεμένους σε Κινέζους και σε απόσταση 6 γυάρδων εμφανίζονται σαν το κεφάλι μας τίγρης της Βεγγάζης’ μας δημιουργεί αίσθηση παιχνιδιού. Ο τελευταίος πίνακας του ζωγράφου, ‘Ουρά του Χελιδονιού και Βιολί -Σειρά των Καταστροφών’, είναι και αυτός που μας λέει το τελευταίο αντίο σ’ αυτόν τον χώρο ‘αυθεντικής αταξίας’. Εμπνευσμένος από τα μαθηματικά του René Thom και ιδιαίτερα την θεωρία της καταστροφής., ο πίνακας θυμίζει γραφικές παραστάσεις μαθηματικών εννοιών και καμπυλοειδείς τομές στην επιφάνεια του βιολιού.  

‘Τι να πει κανείς για τον ζωγράφο αυτόν; Ένας γνήσιος σουρεαλιστής! Ένας καλλιτέχνης με αξιοζήλευτα έργα, τα οποία αναδεικνύουν την φαντασία, τις ιδέες και τις γνώσεις του. Πανδαισία χρωμάτων κυριαρχεί στα έργα του, η οποία καθηλώνει τους περισσότερους από εμάς. Πίνακες και κατασκευές που δεν έχουν αντικειμενικές εξηγήσεις αλλά η ψυχολογία και κοσμοθεωρία του καθενός μας ερμηνεύει ανάλογα. Ένας χώρος γεμάτος υπαινικτικές εικόνες, αινίγματα και προκλήσεις. Σαλβαντόρ Νταλί, ο μύθος του σουρεαλισμού!’  Ιάσων Μπαγκέρης, Γ3

Ο ζωγράφος που πίστευε πως κάθε μορφή τέχνης πρέπει να βασίζεται στα μαθηματικά, που στο κέρατο του ρινόκερου βάσισε μια ολόκληρη θεωρία σχετικά με τη συνάφεια της λογαριθμικής καμπύλης, που μελέτησε την κβαντομηχανική και πίστευε ότι ο πατέρας του ήταν πλέον ο Heisenberg, ο ζωγράφος που ήθελε το μουσείο του να είναι ‘ένας λαβύρινθος, ένα  μεγάλο σουρρεαλιστικό αντικείμενο, ένα  εξ ολοκλήρου θεατρικό μουσείο. Οι άνθρωποι που το επισκέπτονται να φεύγουν με την αίσθηση ότι είχαν ένα  θεατρικό όνειρο’ μας αποχαιρέτησε μειδιώντας ελαφρά και στρίβοντας χαρακτηριστικά το καμπυλωτό μουστάκι του αφού πέτυχε απόλυτα τον στόχο του!
 

 

Αργά το απόγευμα φθάσαμε στον τελευταίο σταθμό μας, την Girona, από τις πιο πρωτότυπες πόλεις της Καταλονίας. Η εικόνα της παλιάς πόλης με τα μεσαιωνικά, πολύχρωμα σπίτια που κρέμονταν πάνω από τον ποταμό Riu Onyar μας συνεπήρε.  Βγάλαμε άπειρες φωτογραφίες από κάθε γέφυρα που συνδέει την παλιά με τη νέα πόλη. Περάσαμε από σκοτεινές αλέες και αψιδωτούς δρόμους με κομψούς φανοστάτες και όμορφα καταστήματα. Απολαύσαμε τον καφέ μας στη διακριτική ατμόσφαιρα της Rambla de la Llibertat και κάναμε βόλτες στην καρδιά της παλιάς πόλης, την εβραϊκή συνοικία El Call. Ανεβήκαμε τις επιβλητικές σκάλες και φθάσαμε στον Καθεδρικό Ναό με τη μπαρόκ πρόσοψη και τον πλατύτερο γοτθικό θόλο στην Ευρώπη. Είδαμε όμως και τη γλυκιά Sant Feliu, αγαπημένη εκκλησία των κατοίκων.      

Η επιστροφή στο ξενοδοχείο ήταν περιπετειώδης αφού ο οδηγός μας χάθηκε ελαφρώς και πήρε τον δρόμο προς Βαρκελώνη. Προλάβαμε το δείπνο στο παρά πέντε και καθόλου τη βραδινή μας έξοδο! Κάτι η βροχή, κάτι οι κακές συνεννοήσεις με τον οδηγό, ναυάγησαν τα σχέδια για το τελευταίο μας καταλανικό βράδυ. Η κατάσταση σώθηκε κάπως με τα γενέθλια του Ανδρέα Ρόζακ και τα συνεχόμενα σκυταλοδρομικά πάρτι στα δωμάτια (μέχρι σημείου αυστηρών συστάσεων και απειλών κλήσης της policia από τους ξενοδόχους!), καθώς και με την υπόσχεση εξόδου πίσω στην πατρίδα. [Και επειδή οι υποσχέσεις μας έχουν στερεότητα, γιορτάσαμε αναδρομικά σε καταλανικό μπάρ της Κηφισιάς με tapas,βαρκελωνέζικες μουσικές και χορό –έτσι για να πάρουμε ενέργεια και δύναμη από τη βαρκελωνέζικη ζωντάνια και χαρά ζωής λίγο πριν τις δύσκολες ώρες των Πανελληνίων!]

 

 

 

 

 

Η τελευταία ημέρα ήταν αφιερωμένη στην πόλη που τόσο αγαπήσαμε. Πριν εγκαταλείψουμε την Costa Brava, είχαμε μια σύντομη περιήγηση στις βραχώδεις ακτές της και στο πανέμορφο θέρετρο Tossa de Mar. Περπατήσαμε στην οχυρωμένη παλιά πόλη, ανεβήκαμε στους πύργους και είδαμε τους απότομους γκρεμούς κάτω από τα μεσαιωνικά τείχη και την φημισμένη χρυσή παραλία, περάσαμε μια εκκλησία του 14ου αιώνα και περιδιαβήκαμε τους γραφικούς δρόμους με τα όμορφα  καταστήματα.    

Φθάσαμε στη Βαρκελώνη το μεσημέρι και μέχρι το βράδυ είχαμε αρκετό χρόνο στη διάθεση μας για να γνωρίσουμε καλύτερα την πόλη. Μια ομάδα μαθητών επισκέφθηκε το Ζωολογικό Πάρκο και απήλαυσε μεταξύ άλλων μια εκπληκτική επίδειξη δελφινιών σε μια πισίνα Άλλοι προτίμησαν το Ενυδρείο και θαύμασαν μεσογειακά και εξωτικά θαλάσσια ζώα και δεξαμενές με καρχαρίες .Οι φανατικοί της σοκολάτας τίμησαν το Μουσείο Σοκολάτας όπου (παρά την υποψία ότι ο φανατισμός τους οδήγησε κατ’ ευθείαν στην αγορά σοκολατένιων γλυπτών) ξετύλιξαν την ιστορία της από την ανακάλυψη του κακάο μέχρι την εφεύρεση της σοκολατομηχανής στη Βαρκελώνη και επιτέλους κέρδισαν την κοινωνική καταξίωση ακούγοντας ότι η σοκολάτα είναι ρόφημα ευγενών! Κάποιοι θέλησαν να μυηθούν στις διατροφικές συνήθειες των ντόπιων δοκιμάζοντας γευστικά tapas και επιδόρπια crema catalana (εκδοχή της crème Brûleè) και mel I mato (κατσικίσιο τυρί με μέλι), ενώ οι έχοντες προωθημένους ουρανίσκους τόλμησαν εκκεντρικές μεσαιωνικές συνταγές και γεύσεις menjar blanc και turron (τάρτες με αμύγδαλα). Πολλοί επιδόθηκαν σε ‘θεραπεία αγορών’ ψωνίζοντας προϊόντα καταλανικής γης (κρασιά και cava) και μόδας (espadrilles και έθνικ κοσμήματα), ενώ οι πιο τολμηροί δεν μπόρεσαν ν’ αντισταθούν στο ‘βαρύ πυροβολικό’ της μόδας στην κομψή Passeig de Gracia.

Όλοι περπατήσαμε στην κεντρική Rambla και είδαμε υπαίθριες αγορές, πλανόδιους οργανοπαίκτες και ζωγράφους, μίμους και ακροβάτες, να πλαισιώνουν ένα θέατρο δρόμου σε αέναη κίνηση. Σεργιανίσαμε στις διαδοχικές Ράμπλες που απαρτίζουν τη λεωφόρο και ιδιαίτερα στη Rambla de les Flors με τις υπέροχες μυρωδιές των λουλουδιών και στη Rampla dels Estudis γεμάτη πάγκους με βιβλία και ένα παζάρι πουλιών. Μπήκαμε μέσα στη γραφική αγορά της πόλης, τη Boqueria, με τους άπειρους πάγκους τροφίμων και δεχθήκαμε έναν καταιγισμό χρωμάτων και μυρωδιών από τα φρούτα, τα λαχανικά, τα θαλασσινά και τα αρωματικά βότανα. Πολλοί περπάτησαν στην πλατεία της Boqueria πάνω στο κυκλικό μωσαϊκό του Miro χωρίς να το γνωρίζουν (αλλιώς μπορεί και να άλλαζαν πεζοδρόμιο!). Τέλος, θαυμάσαμε την κρήνη Canaletes στην ομώνυμη Rambla, που ο θρύλος λέει ότι όποιος γευτεί το νερό της συνεχίζει να επιστρέφει στην πόλη ξανά και ξανά. Εμείς δεν ήπιαμε. Παρ’ όλα αυτά είναι σίγουρο ότι θα την επισκεφθούμε ξανά και ξανά!  

Κάποιοι κατάφεραν να συνδυάσουν πολλά από τα παραπάνω. Θα πρέπει να επισημανθεί η εξαιρετική συμπεριφορά, η ευγένεια και η ωριμότητα των μαθητών μας -και στις κοινές εκδηλώσεις μας και στον ελεύθερο χρόνο τους- που παρά τη θλίψη που περιδιάβαινε καμιά φορά τα πρόσωπα τους (η αγωνία των επερχόμενων εξετάσεων γαρ), κατάφερναν να ισορροπούν ανάμεσα στις ‘σκιές’ και στην ανεμελιά της εκδρομής. Δεν είχαν παρά να αντλήσουν δύναμη και χαρά από τη νέο-μποέμ ατμόσφαιρα της πόλης. Η Βαρκελώνη είχε άπειρους τρόπους να αγγίξει τις αισθήσεις μας. Είναι σίγουρο ότι όλοι μας, μαθητές και καθηγητές, βρήκαμε κάποιο/-ους τρόπο/-ους να αφεθούμε στη γοητεία αυτής της πόλης που πετυχαίνει την αρμονική συνύπαρξη της μεσαιωνικής ατμόσφαιρας με τον μοντέρνο χαρακτήρα, τη χρυσή τομή ανάμεσα στη λογική και τη φαντασία. Γίναμε παρατηρητές των αντιθέσεων μιας πόλης που στέκεται με σεβασμό απέναντι στο παρελθόν και συγχρόνως αγκαλιάζει το νεωτεριστικό πνεύμα προβάλλοντας νέους τρόπους θέασης του κόσμου. Γευθήκαμε τη συγκλονιστική ομορφιά της αρχιτεκτονικής της από την πρώιμη ρομανική μέχρι τη μοντέρνα, που προμήθευσε απλόχερα ‘μηχανές ονείρου’. Αισθανθήκαμε την ελευθερία και αυτονομία της καταλανικής ψυχής να πλανιέται σε κάθε καντούνι της πόλης, στην ιστορική της κληρονομιά, στα πρωτοποριακά  έργα των πνευματικών της παιδιών και στις μπαλάντες των μουσικών της  Rambla.

Επιστρέφοντας στο λιμάνι, περιεργαστήκαμε κάποια από τα υπαίθρια γλυπτά της πόλης, όπως τον τεράστιο αστακό του Xavier Mariscal και το μπρούτζινο άγαλμα ψαριού του Frank Gehry στη Barceloneta. Είχε αρχίσει να βραδιάζει πια και ο ήλιος έδυε πάνω στο Palau de Mar, την παλιά αποθήκη που στεγάζει το Μουσείο Ιστορίας της Καταλονίας, δίνοντας το σήμα του τελειωμένου ταξιδιού. Ρίξαμε μια τελευταία ματιά στη μαρίνα και στα αγκυροβολημένα καραβάκια golondrinas, αποχαιρετήσαμε τα παιδιά του Batxillerat που είχαν έρθει να μας συντροφεύσουν και αναχωρήσαμε για το αεροδρόμιο.

 

 

Καθώς το φως αποσυρόταν και έσβηνε η εικόνα της πόλης,, απλωμένης στα πόδια του Κολόμβου, σαν πανέμορφο κόσμημα,  είχαμε την αίσθηση πως εκεί ψηλά στις στέγες της Pedrera, ανάμεσα στις γλυπτές μορφές των καμινάδων, πρόβαλε μια συνάθροιση εκλεκτικών συγγενειών: η ασκητική μορφή του Gaudi που κληροδότησε στην πόλη οικοδομήματα σαν φυσικούς οργανισμούς, ο ζωγράφος από τη Μάλαγα που τόσο αγάπησε τη Βαρκελώνη, ο Picasso, ο ζωγράφος από το Καντακές που οι εμμονές της μνήμης του τον οδηγούσαν συχνά στα ονειρικά τοπία της περιοχής, ο Dali, και ο τσελίστας από το Βεντρέιγ της Ταραγκόνα που είχε την Βαρκελώνη πολύ κοντά στην καρδιά του, ο Pablo Cazals, να ερμηνεύει με τη γνωστή ευαισθησία και αρτιότητα μια σουίτα του Bach  για τσέλο. Και λίγο πριν η μελωδία χαθεί μέσα στο μπλε μαβί δειλινό που γίνεται σκοτάδι και οι μορφές τους απορροφηθούν από το σκοτεινό τοπίο, μας αποχαιρετούν, εμάς, τα παιδιά των παλιών τους γνώριμων και τολμηρών αποίκων της περιοχής, σιγοψιθυρίζοντας το ρητό της πόλης:       ‘Barcelona es teva’    -    ‘Η Βαρκελώνη σου ανήκει’!

 

Άρτεμις Μώρου, PhD

Μαθηματικός