ΕΝΑ ΚΕΡΙ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ

Αγαπημένη μας Ευανθία,

Μόλις πριν από λίγη ώρα πληροφορήθηκα, με σπαραγμό κι εγώ, τον βαθύσκιο ύπνο σου στην αγκαλιά του Θεού, σε χώρα ζώντων. Εκεί που οδεύεις δεν σου πρέπουν γράμματα και δάκρυα. Αυτά είναι για μας που μένουμε πίσω στη δική μας κακία, στους δικούς μας πειρασμούς, στη δική μας λήθη. Στο τέλος του ανηφορικού σου δρόμου η πολυταλανισμένη ζωούλα σου έκλεισε τα μάτια της και άφησε ορφάνια στον φτωχό μας κόσμο. Μένουν τα ίχνη της μνήμης σου στο θρανίο σου, και στις ψυχές των ηρωικών γονέων σου, των φίλων και των δασκάλων σου τα σήματα της απουσίας σου, λυγρά και οδυνηρά.

Πάλεψες με την ασθένεια γερά και νίκησες τον θάνατο σήμερα. Εγώ δεν πρόλαβα να σε γνωρίσω καλά -και ποια ζωή, άραγε, πρόλαβε το βιαστικό σου γέρμα; Μήπως τα σκαλοπάτια του σχολείου, τα παιδικά καμώματα στην αίθουσα ή τα καλλιγραφικά Λατινικά, που ομόρφαινες με το μελαγχολικό σου βλέμμα; Με ποια λόγια σε αποχαιρετώ, λοιπόν, και σε ασπάζομαι ευχόμενος Καλή Αντάμωση, όταν το νήμα της ζωής μου με φέρει εκεί; Λυπάμαι που δεν πρόλαβα να σου εξομολογηθώ όσα μου μάθαινες με την παρουσία σου και την κοριτσίστικη γλυκύτητά σου, που η φύση μου δεν μ' άφηνε να σου πω. Χαίρω που στάθηκα δίπλα σου στις συμβατικές έστω στιγμές του κόσμου με τις σκιές. Σε ευχαριστώ που πέρασες δίπλα μας διδάσκοντάς μας υπομονή και εγκαρτέρηση και σταυρική προσμονή.

Στους γονείς και στην αδελφούλα σου ζωή, σαν αυτή που δεν έζησες, και καμάρι για τον άνθρωπο που έβγαλαν. Στις φίλες σου και σε όσους σε γνώρισαν ειρήνη και αναμνήσεις για ένα πολύτιμο και αξιαγάπητο πλάσμα, σπάνιο για την ευκολόπιστη βουλιμία μας που αποκαλούμε κοινωνία. Το πένθος σου είναι ασώματο.

Μόνη μας παρηγοριά, μέχρι να συναντηθούμε και πάλι στο λευκό μονοπάτι με τα ανοιξαντάρια της Ανάστασης, είναι πως Εκείνος σε αγάπησε πολύ· τόσο πολύ που σε πήρε κοντά Του, να σε έχει άγγελο στο περιβόλι Του. Κι από εκεί μας καληνυχτίζεις, γλυκό μου κορίτσι, με μάτια ορθάνοιχτα και συγκατάβαση μεγαλειώδη.

Ένα κερί στη μνήμη σου, μία σπονδή στην αγάπη σου κι ένας λυγμός περίτρανος στα δικά μας σωθικά.

Νικόλαος Α.Ε. Καλοσπύρος

Μέρα Χριστούγεννα του 2011,

14:00 hora aeternitatis Requiem aeternam dona ei, Domine, et lux perpetua luceat ei.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΚΗΔΕΙΟ...

Γλυκό μου Ευάκι, γενναίο μας παιδί,

Από το πρωί των Χριστουγέννων, που κόπηκε τόσο απότομα το νήμα της ζωής σου, ψάχνω να βρω σημάδια του περάσματός σου. Ξαναδιάβασα το ημερολόγιό μου και στάθηκα σε μια σελίδα, που το μελάνι της έχει απλώσει από τα δάκρυα.

Παρασκευή 28 Ιανουαρίου του 2011. Έξω χιονιάς. Το Ευάκι μου, το μωρό μου, στέγνωσε τις τελευταίες δύο εβδομάδες, κι όμως είναι όλο μια θέληση να ζήσει. Το μάθημα έγινε μετά την πρωινή ακτινοβολία και το κοριτσάκι μου ήταν εξαντλημένο. Έκλειναν τα μάτια του, κάποια στιγμή μου φάνηκε πως βούρκωσε. Ήμουν τόσο αμήχανη και τόσο αδύναμη μπροστά της. Πώς να τη βοηθήσω χωρίς να τη φοβίσω; Με αφορμή τον Καβάφη μιλήσαμε για την κρίση, για την πατρίδα μας, για το μέλλον. Πόσο θέλει να περάσει στη Νομική! Στη συζήτησή μας με κάθε τρόπο την τοποθετούσα στο μέλλον. Της έλεγα, «όταν μεθαύριο θα γίνεις φοιτήτρια», «αργότερα κι εσύ ως επαγγελματίας δικηγόρος», «και συ ως γονιός του 2030…» Πώς ζωντάνεψε! Και όταν αναφερθήκαμε στα παιδιά που όλο γκρινιάζουν για τις σχολικές υποχρεώσεις τους, μου είπε θλιμμένα μ’ εκείνη τη βαθιά βελούδινη φωνή της «και τι δεν θα έδινα κυρία για να ζήσω μια κανονική σχολική ζωή».

Σ’ ευχαριστούμε Ευάκι μου που με το σύντομο πέρασμα σου δίπλα μας, μας πρόσφερες τόσα πολλά. Σ’ ευχαριστώ που μου έδωσες την ευκαιρία να σε ζήσω από κοντά. Η παρουσία σου σε κάθε μας μάθημα ήταν ο καταλύτης για τον επαναπροσδιορισμό των αξιών μας. Η καρτερία στα μεγάλα σου μάτια τοποθετούσε ξανά και ξανά στη ζυγαριά των αξιών τα σημαντικά και τα ασήμαντα της καθημερινότητάς μας και μας έδινε το μέτρο. Σε κάθε μάθημά μας οι όροι αντιστρέφονταν. Στεκόσουν απέναντί μου εξαϋλωμένη, σχεδόν διάφανη, και παλεύοντας με την εξάντληση που σου προκαλούσε η θεραπεία, μου έδινες μαθήματα γενναιότητας, αξιοπρέπειας και καρτερίας. Επέβαλλες τη θέλησή σου για ζωή στο βασανισμένο σου κορμάκι και αφαιρούσες τους ορούς για να απολαύσεις στιγμές μαθητικής ευτυχίας, όπως το αριστείο που τόσο άξια κέρδισες. Δυνατή και αισιόδοξη δεν έχανες το στόχο σου: να ζήσεις, να γευτείς κάθε χαρά της ζωής στα διαλείμματα ανάσας που σου άφηνε η ασθένεια, μετά από κάθε θεραπεία. Ακόμα και πριν από μια εβδομάδα πόση σοφία έδειχνε εκείνο το πικρό χαμόγελό σου, όταν χωρίς ούτε ένα παράπονο μας άκουγες να ονειρευόμαστε με σένα την ανοιξιάτικη εκδρομή.

Τραβούσες μπροστά και με το θάρρος σου εμψύχωνες όλους εμάς, τους πολυαγαπημένους σου γονείς, τους συμμαθητές σου και τους δασκάλους σου, εμάς που μπροστά στο μεγαλείο σου λιγοψυχούσαμε και απορούσαμε.

Ελένη μου και Σωτήρη, ξέρω πως είστε περήφανοι γι’ αυτό το μοναδικό πλάσμα, την Ευούλα μας. Θα κλείσω μ’ ένα ποίημα του Γιάννη Ρίτσου και με την ευχή τα λόγια του να σας παρηγορούν στα δύσκολα χρόνια που θα ’ρθουν χωρίς την Εύη.

Σχήμα της απουσίας

Ποτέ δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά απ’ τα σπίτια τους,
τριγυρίζουν εκεί, μπλέκονται στα φουστάνια της μητέρας τους
την ώρα που εκείνη ετοιμάζει το φαΐ κι ακούει το νερό να κοχλάζει
σα να σπουδάζει τον ατμό και τον χρόνο. Πάντα εκεί-

Και το σπίτι παίρνει ένα άλλο στένεμα και πλάτεμα
σάμπως να πιάνει σιγαλή βροχή
καταμεσής καλοκαιριού, στα ερημικά χωράφια.

Δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά. Μένουν στο σπίτι
κι έχουν μια ξέχωρη προτίμηση να παίζουν στον κλεισμένο διάδρομο
και κάθε μέρα μεγαλώνουν μέσα στην καρδιά μας, τόσο
που ο πόνος κάτω απ’ τα πλευρά μας, δεν είναι πια απ’ τη στέρηση
μα από την αύξηση. Κι αν κάποτε οι γυναίκες βγάζουν μια
κραυγή στον ύπνο τους,
είναι που τα κοιλοπονάνε πάλι.

Καλό σου ταξίδι γλυκιά μας Ευούλα, Θα σε θυμόμαστε πάντα.

Ελένη Δημητρίου

φιλόλογος